वैभव सूर्यवंशी कोण आहे?
वैभव सूर्यवंशी, वय १४ वर्षे, बिहारच्या समस्तीपूर जिल्ह्यातील मोतीपूर गावातील एक क्रिकेटर, ज्याने आयपीएल २०२५ मध्ये राजस्थान रॉयल्सकडून खेळताना २८ एप्रिल रोजी गुजरात टायटन्सविरुद्ध ३५ चेंडूत शतक ठोकून जागतिक विक्रम रचला. हा ट्वेन्टी-२० क्रिकेटमधील सर्वात तरुण शतकवीर (१४ वर्षे, ३२ दिवस) आणि आयपीएलमधील सर्वात जलद भारतीय शतक (३५ चेंडू) आहे, फक्त ख्रिस गेलच्या ३० चेंडूंच्या विक्रमामागे. वैभवने ३८ चेंडूत १०१ धावा (११ षटकार, ७ चौकार) करत राजस्थानला १५.५ षटकांत २१० धावांचे लक्ष्य गाठण्यास मदत केली, ज्यामुळे त्याला सामनावीराचा पुरस्कार मिळाला.
क्रिकेटमधील प्रारंभ
वैभवने वयाच्या ४ व्या वर्षी क्रिकेट खेळायला सुरुवात केली, त्याच्या वडिलांनी सिमेंटच्या खेळपट्टीवर प्रशिक्षण देऊन. वयाच्या ९ व्या वर्षी तो समस्तीपूरच्या क्रिकेट अकादमीत दाखल झाला, जिथे त्याला प्रशिक्षक मनीष ओझा यांनी मार्गदर्शन केले. मनीष यांनी त्याच्या उच्च बॅटलिफ्ट आणि युजवेंद्र सिंग, सौरव गांगुलीसारख्या फलंदाजांप्रमाणे हात विस्तारण्याच्या तंत्रावर काम केले. वैभवने १२ व्या वर्षी बिहारच्या अंडर-१९ संघासाठी विनू मांकड ट्रॉफीमध्ये ४०० धावा केल्या आणि जानेवारी २०२४ मध्ये १२ वर्षे २८४ दिवसांचा असताना रणजी ट्रॉफी पदार्पण केले, बिहारसाठी सर्वात तरुण खेळाडू बनला.
आयपीएलमधील उदय
नोव्हेंबर २०२४ मध्ये, वयाच्या १३ वर्षे २४३ दिवसांत, वैभवला राजस्थान रॉयल्सने आयपीएल लिलावात १.१ कोटी रुपयांना विकत घेतले, ज्यामुळे तो आयपीएलमधील सर्वात तरुण खेळाडू बनला. त्याने १९ एप्रिल २०२५ रोजी लखनऊ सुपर जायंट्सविरुद्ध पदार्पण केले, पहिल्या चेंडूवर षटकार ठोकत २० चेंडूत ३४ धावा केल्या, पण स्टम्पिंगने त्याची खेळी संपली. त्याच्या तिसऱ्या सामन्यात, २८ एप्रिलला, त्याने १७ चेंडूत अर्धशतक आणि ३५ चेंडूत शतक पूर्ण केले, राशिद खान, मोहम्मद सिराज आणि प्रसिद्ध कृष्णा यांसारख्या गोलंदाजांना भेदले.
आई-वडिलांचा त्याग
वैभवच्या यशामागे त्याच्या आई-वडिलांचा, संजीव आणि उषा सूर्यवंशी यांचा, प्रचंड त्याग आहे. संजीव, स्वतः एक माजी क्रिकेटर, यांनी वैभवच्या प्रशिक्षणासाठी शेतजमीन विकली आणि त्याला समस्तीपूरहून पाटण्याला (१०० किमी) दर दुसऱ्या दिवशी प्रशिक्षणासाठी नेऊन त्याला समर्पित वातावरण दिले. वैभवच्या आईने पहाटे ४ वाजता उठून त्याच्यासाठी जेवण तयार केले, कधीकधी केवळ ३ तास झोप घेऊन. संजीवने स्थानिक गोलंदाजांना जेवण देऊन वैभवला सरावासाठी प्रोत्साहन दिले, ज्यामुळे त्याने वयाच्या १० व्या वर्षी ६०० चेंडूंचा सराव केला. “आम्ही सगळं वैभवच्या क्रिकेटवर लावलं, प्लॅन बी नव्हता,” संजीवने सांगितले.
प्रेरणा आणि मार्गदर्शन
वैभवच्या प्रशिक्षक मनीष ओझा यांनी त्याच्या नैसर्गिक प्रतिभेला बंधने न घालता, ब्रायन लारासारखी आक्रमक शैली विकसित केली. “वैभवला एकदा सांगितलं की तो लगेच शिकतो,” ओझा म्हणाले. त्यांनी वैभवला यशस्वी जयस्वालकडून फूटवर्क आणि सामन्याच्या परिस्थितीशी जुळवून घेण्याचे धडे शिकण्याचा सल्ला दिला. राजस्थान रॉयल्सचे प्रशिक्षक राहुल द्रविड यांनी वैभवच्या आयपीएल पदार्पणापूर्वी त्याच्या कौशल्याची प्रशंसा केली, तर लिलावात विक्रम राठोड यांनी त्याला १७ धावांचे लक्ष्य एका षटकात पूर्ण करण्याचे आव्हान दिले, जे वैभवने तीन षटकारांसह पूर्ण केले.
कुटुंब आणि गावाचा अभिमान
वैभवच्या यशाने मोतीपूर गावात आनंदाची लाट पसरली आहे. त्याचे काका राजीव कुमार सूर्यवंशी म्हणाले, “हा आमच्या गावाचा, जिल्ह्याचा आणि बिहारचा अभिमान आहे.” वैभवची आजी उषा सिंग यांनी त्याच्या वयाच्या तिसऱ्या वर्षापासूनच्या क्रिकेटप्रेमाची आठवण सांगितली. संजीव म्हणतात, “वैभव आता फक्त माझा मुलगा नाही, तो संपूर्ण बिहारचा मुलगा आहे.” वैभवच्या यशाने बिहारच्या क्रिकेटला राष्ट्रीय स्तरावर आणले, जे क्रिकेटच्या दृष्टीने मागासलेले राज्य आहे.
प्रेरणादायी भविष्य
वैभवच्या ३५ चेंडूतील शतकाने त्याला “बॉस बेबी” ही पदवी मिळवून दिली, आणि शॉन पोलॉकने त्याची खेळी आयपीएलमधील सर्वोत्तम कामगिरी म्हणून गौरवली. अॅडम गिलख्रिस्टने त्याच्या शॉट निवडीचे कौतुक केले, विशेषतः लेग-साइडवरील आक्रमकता आणि ऑफ-साइडवरील खेळाचे. वैभवने स्वतः सांगितले, “गेल्या ४-५ महिन्यांचा सराव आणि मेहनत यशस्वी झाली. आयपीएलमध्ये शतक हा स्वप्नवत अनुभव आहे.” त्याच्या कुटुंबाच्या त्यागाने आणि प्रशिक्षकांच्या मार्गदर्शनाने वैभव क्रिकेटच्या नव्या युगाचा तारा बनला आहे, ज्याची पुढील पायरी भारताच्या सिनियर संघात स्थान मिळवणे असेल.
